Aravot.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը, անդրադառնալով Հայաստանում գերատեսչությունների ուռճացված թվին, հետաքրքիր օրինակներ մեջբերեց տարբեր երկրների փորձից:

«Մեզ մոտ ընդունված է հատուկ նախարարություններ ստեղծել համապատասխան մարդկանց, կուսակցականներին աշխատատեղով ապահովելու համար:

Ես ուզում եմ մի քանի թվեր բերել. պարզվում է 320 միլիոն բնակչություն ունեցող ԱՄՆ-ում կա ընդամենը 15 նախարարություն, 150 միլիոն բնակչություն ունեցող Ռուսաստանում` աշխարհի ամենամեծ տարածքով երկրում կա ընդամենը 21 նախարարություն, 17 միլիոն բնակչություն ունեցող Ղազախստանում` 18, 45-50 միլիոն բնակչություն ունեցող Ուկրաինայում կա ընդամենը 17 նախարարություն: Ֆրանսիան, որը ունի 65 միլիոն բնակչություն, ունի 20 նախարարություն… Հետաքրքիր փաստ ասեմ Ճապոնիայի պահով. այս երկրում կա օրենք, ըստ որի, այստեղ նախարարությունների թիվը չի կարող գերազանցել 17-ը: Դա արտակարգ դեպքերում, իսկ ընդհանրապես, ըստ Ճապոնիայի օրենքի, ֆիքսված է, որ նախարարությունների թիվը 14 պետք է լինի:

Այսինքն` էստեղից մեկ հետաքրքիր եզրակացություն, որ Ճապոնիայում օրենքով է արգելված որևիցե քաղաքական կուսակցության, որը գալիս է իշխանության, ավելացնել նախարարությունների թիվը, ինչպես Հայաստանում է, և ապահովել համապատասխան կուսակցականներին աշխատատեղով:

Աբսուրդ բան, ըստ պաշտոնական տվյալների, 3 միլիոն բնակչություն ունեցող Հայաստանում, ոչ պաշտոնական տվյալներով, մեզ մոտ 2,5 միլիոնից ոչ ավել մարդ է բնակվում, կա 20 նախարարություն, կարելի է ասել 19 –ը, չեմ ուզում համարել, որ կառավարության աշխատակազմի ղեկավարը նախարարական պորտֆելով է, թեև դա ևս նախարարություն է, և 10 պետական կոմիտեներ, որոնցից շատերը նախարարության նման մի բան են:

Օրինակ` Ազգային անվտանգության ծառայությունը, ոստիկանությունը, պետական եկամուտների կոմիտեն, որը մի քանի օր առաջ փակվեց, որովհետև նրա պետը տեղափոխվեց ֆինանսների նախարար: Ինձ համար զարմանալի է, թե ո՞ւմ է պետք սպորտի նախարարությունը, բացի հունահռոմեական ըմբշամարտից և ծանրամարտից սպորտում էդ ի՞նչ հաջողություն ունենք, որ սպորտի նախարարություն է բացվում էս աղքատիկ երկրում:

Ես շախմատը սպորտ չեմ համարում, շախմատը դա գիտություն է, արվեստ է ավելի շատ:

Կամ կասեք Սփյուռքի նախարարությունն ինչի՞ համար է բացվել:

Ի՞նչ գործունեություն է ծավալում, «Արի տուն» բուտաֆորիական ծրագիրն իրականացնելու, «Արի տուն»-ը ո՞րն է, հլը ձեր տան ապրողներին պահեք տներում, ո՞ւմ եք հրավիրում` արի, տուն:

Մենք այս փաստերը հաշվի առնելով` կարող ենք ասել, որ Հայաստանի նման փոքրիկ և բավական աղքատ երկրում, որի բնակչությունը Մոսկվայի մի ադմինիստրատիվ շրջանի բնակչության թիվ է կազմում, չի կարելի էսքան ուռճացնել նախարարությունների թիվը: Հայաստանի նման փոքր երկրում ընդամենը 7-8 նախարարություններով կարելի է ամեն ինչ անել:

Դուք տեսնո՞ւմ եք բյուրոկրատական ապարատի սարսափելի մեծ չափը, որը ուռուցքի նման կարելի է ասել բազմանում, մետաստազներ է տալիս, չի կարելի այսպես: Եթե ԱՄՆ-ի նման երկրում, որը աշխարհի գերտերություն է համարվում, և էդ երկիրը ծաղկում է ընդամենը 15 նախարարություն ունենալով, և նախարարություններ կան, որոնք արդիական են ԱՄՆ-ի համար, օրինակ` վետերանների հարցերով զբաղվող նախարարություն կա , այսինքն՝ պահի լրջությունից է գալիս դա:

Կան դեպքեր, երբ որ նախարարությունները փակվում են, պահի կարևորությունից են բացվում դրանք: Ասեմ, որ այդ նույն ԱՄՆ-ում, որը համարվում է աշխարհի ամենազարգացած երկիրը, չկա արդյունաբերության, բնապահպանության, սպորտի նախարարություններ, ուրեմն էդ երկիրը չունի՞ սպորտ կամ արդյունաբերություն: Կարող եք ասել Հայաստանի ինչի՞ն են պետք էկոնոմիկայի նախարարությունը կամ 20 նախարարի պորտֆել և 10 պետական կոմիտեներ, ո՞ւմ հաշվին:

Պետք է միավորել ոստիկանությունը ազգային անվտանգության հետ, ամբողջ ֆինանսական ոլորտը միավորել մեկ գերատեսչության հետ», -ասում է քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:

Նունե ԱՐԵՎՇԱՏՅԱՆ 

aravot.am