- 2025-06-28 16:06:00Բլոգեր Լենդրուշը հրապարակավ քա..եց հանրությանը ժեխ անվանող թամադա Էդգարի գլխին
- 2025-05-20 15:01:00Ռուսաստանաբնակ թամադա Էդգար Համբարձումյանն ընդամենը 24 ժամ ժամանակ ունի
- 2025-05-20 11:36:00Պարզվում է, որ այդ մեղադրանքներն իրականության հետ աղերս չունեն և արատավորել են լրագրողի և նրա մոր պատիվն ու արժանապատվությունը.Փաստաբան
- 2025-05-01 04:15:00Հասունանում է պատվերով հաչան շան բերանը օրենքով փակելու ու շանն իր տեղը ցույց տալու ժամանակը
- 2022-01-23 00:07:00Նարեկ Մալյանի կինն՝ ընդդեմ ամուսնու. սկանդալային ցուցմունք՝ Քննչական կոմիտեում































Ի՞նչ անել, եթե ժողովրդի մի մասը հայտարարում է, որ իշխանավորն այլեւս անտանելի է դարձել: Արդյո՞ք ժողովուրդն իրավունք ունի ոչ միայն ընտրելու, այլեւ՝ փոխելու իշխանությունը, եւ ո՞ր միջոցներն են ընդունելի այդ նպատակի համար:
Առաջին անգամ իշխանափոխություն անելու իրավունքին անդրադարձել են ավելի քան 3000 տարի առաջ, Չինաստանում: Մասնավորապես, համարվում էր, որ թագավորությունը ստանձնած անձը հատուկ իրավունք է ստանում նաեւ Երկնքի կողմից, որը ոչ միայն թույլ է տալիս իշխել մյուսներին, այլեւ՝ պարտավորեցնում լինել արդար: Անարդարության կամ անազնվության դիմելու դեպքում իշխանավորը կարող էր կորցնել Երկնքի կողմից տրված իրավունքը եւ գահընկեց արվել։
Երկու հազարամյակ անց Մեծ Բրիտանիայում լույս է տեսնում Մագնա Կարտա կանոնադրությունը, որը պարտավորեցնում է թագավորին կառավարել օրենքի սահմաններում, հակառակ դեպքում իրավունք տալով թագավորին գահընկեց անել ուժի միջոցով: Նույն ժամանակներում աստվածաբան Թովմա Աքվինացին իր Սումմա Թեոլոջիքա աշխատությունում աստվածաբանական տեսանկյունից է հիմնավորում մարդկանց՝ ուժի միջոցով իշխանափոխություն անելու իրավունքը, սակայն՝ միայն այն դեպքում, եթե իշխանավորը բռնապետ է:
Ուժի միջոցով իշխանափոխություն անելու իրավունքը նախատեսված է Միացյալ Նահանգների անկախության հռչակագրով, որտեղ նշված է, որ իշխանության տեւական չարաշահումների դեպքում քաղաքացիները պարտավոր են ոտքի ելնել եւ փոխել իշխանությունը՝ հանձնելով այն արդար իշխանավորի:
Այսօր իշխանափոխության իրավունքն ընդգրկված է ավելի քան 20 երկրների օրենսդրությունների կամ հիմնարար փաստաթղթերի մեջ: Ֆրանսիայում, Գերմանիայում եւ Հոնդուրասում քաղաքացիներն իրավունք ունեն ուժի միջոցով հակազդել բռնի իշխանավորին, իսկ, ասենք, Բենինում եւ Գանայում բռնի իշխանավորին ուժով հակազդելը ոչ թե քաղաքացիների իրավունքն է, այլ՝ պարտականությունը:
Այդ մոտեցման հակառակորդները սակայն պնդում են, որ չափազանց բարդ է որոշել այն սահմանագիծը, որից հետո քաղաքացիներին կարող է ուժի միջոցով իշխանափախություն անելու իրավունք տրվել: Մասնավորապես, ո՞րն է բռնապետությունը եւ ինչպե՞ս չափել իշխանության չարաշահումը, որից հետո իշխանափոխությունը թույլատրելի է: Ի՞նչ անել, եթե մարդկանց մի մասն է միայն իշխանափոխություն պահանջում եւ իշխանավորին բռնապետության մեջ մեղադրում, եւ ինչպե՞ս պարզել, թե ում կողքին է մեծամասնությունը, եթե ընտրությունների արդյունքները հավատ չեն ներշնչում:
Իշխանափոխությունների հակառակորդները հիշեցնում են, որ Ֆիդել Կաստրոն՝ Կուբայում եւ Հուգո Չավեզը՝ Վենեսուելայում իշխանության էին եկել հենց իշխանության դեմ զինված պայքարի օրենսդրական իրավունքն իրականացնելով, որից հետո բռնի կերպով ճնշել են ցանկացած ընդդիմություն:
Իշխանափոխության գաղափարի կողմնակիցներին սակայն դա չի համոզում: Նրանցից շատերը հիշատակում են Միացյալ Նահանգների հիմնադիր հայրերից մեկին՝ Թոմաս Ջեֆերսոնին վերագրվող հայտարարությունը. «Երբ իշխանությունն է վախենում մարդկանցից՝ դա ազատություն է: Երբ մարդիկ են վախենում իշխանությունից՝ դա բռնապետություն է»: Մենք՝ հայերս սակայն, սեփական մոտեցումն ունենք իշխանության եւ ազատության նկատմամբ: Մոտեցում, որը դեռ 100 տարի առաջ վարպետորեն արտահայտել է հայ ժողովրդի մեծ Վարպետը.
«Իմ գլխի վերեւ չպէտք է լինի
ո՛չ մի հովանի, ո՛չ մի իրաւունք,
Եւ իմ կամքից դուրս ամէն ինչ բանտ է,
ե՛ւ ստրկացում, ե՛ւ բռնադատում»:

Սեյրան Օհանյանին և Արծվիկ Մինասյանին ՔՊ-ական 59 պատգամավոր զրկեց անձեռնմխելիությունից

Հայաստանի դատարանները երբեք անկախ չեն եղել.Լևոն Բաղդասարյան

Ի լուր աշխարհի ասում եմ՝ եթե կառուցապատման թույլտվությունների հարթակը սենց աշխատեց, հրաժարվելու ենք. Ավինյան

Սրբազան Պայքարի ակտիվիստ Լիդյա Մանթաշյանը նույնպես կալանավորվեց երկու ամսով

«Ժողովուրդ». Հովիկ Աբրահամյանի գործը դատարան է հասնում

Նոր շինծու քրգործեր. Ադրբեջանը Սամվել Կարապետյանի, Դավիթ Գալստյանի և Արա Աբրահամյանի նկատմամբ հայտարարել է հետախուզում

Այսօր աշխարհն իր լույսերից մեկն էլ կորցրեց…

Խոր վշտով տեղեկացնում ենք...

Այսօր բառերը խեղդվում են կոկորդում…

ԽԱՂԵՐ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎՈՒՄ, ՄԻՆՉ ԵՐԿԻՐԸ ԴԱՏԱՐԿՎՈՒՄ Է …

Երջանկահիշատակ Սերգեյ Գրիգորյանի լուսավոր հիշատակին

Կրակnցներ Ավանի բացօթյա շուկայի տարածքում, վիրավnրներ կան, այդ թվում՝ 76-ամյա կին

Խոսքի ուժը կարող է սպանել, կարող է ապրեցնել, կարող է հրաշքներ գործել...

«Նիկոլական գաղափարների հիվանդություններով տառապողներին թույլ չեմ տալու մտնել եկեղեցի». Տեր Փառեն քահանա Պետրոսյան

Սարդարապատով անցած երկիրը, խաղաղության կեղծ քողի տակ, թշնամու պահանջներին հլու-հնազանդ, դեպի ու՞ր են տանում.Նատաշա Պողոսյան

Շնորհավոր Մայիսի 28

Նժդեհի լռության մեջ խոսում էր երկաթը, Մովսեսի խոսքի մեջ՝ լռությունն էր խոսում.Արիս Քարամյան

«Հիմա էդ էքստրասենսները չեն ամաչո՞ւմ»․ Փայլակ Ֆահրադյան

Բարի ե՛րթ ձեզ, երջանկություն և նորանոր բարձունքների նվաճում. Լևոն Բաղդասարյան

Կանաչ ճանապարհ բոլոր շրջանավարտներին, որ վերևից ճառագող լույսը միշտ լինի նրանց ուղեկից

Ռուսաստանաբնակ թամադա Էդգար Համբարձումյանն ընդամենը 24 ժամ ժամանակ ունի

Պարզվում է, որ այդ մեղադրանքներն իրականության հետ աղերս չունեն և արատավորել են լրագրողի և նրա մոր պատիվն ու արժանապատվությունը.Փաստաբան

Ռոբերտ Քոչարյանը հստակեցրեց ցավալի իրավիճակից ելքը. ո՞րն է նախապայմանը

Ուտել-թռնելը Դինուլիկի մոտ չի ստացվելու


