Արարատից հրաժարվելը՝ հրաժարում է սրտից…
2025-09-17 20:45:00

Արարատից հրաժարվելը՝ հրաժարում է սրտից…
(Երբ իշխանությունը լռում է, ժողովուրդը պիտի խոսի)։

Արարատը լեռ չէ։ Նա հայի անբացատրելի կարոտն է։ Նա մեր լռության աղոթքն է, մեր պատմության սյունը, մեր հավերժական հույսը։ Նա այնտեղ է՝ հեռվում, բայց մեր ներսում։ Չկա հայ, որի սրտի խորքում Արարատ չլինի։ Ինչպես որ չես կարող զրկել մարդուն իր սրտից՝ առանց սպանելու։
Ու հիմա, երբ հայրենի հողում խոսում են Արարատից հրաժարվելու մասին, դա միայն քաղաքական պնդում չէ։ Դա մի ծանր հարված է մեր ինքնության սրտին։ Հասարակ փախուստ չէ պատասխանատվությունից։ Դա դավաճանություն է հիշողությանը։
Արարատը հայ ժողովրդի համար այն եզակի խորհրդանիշներից է, որը ապրում է բոլոր ժամանակների միջով։ Նա սրբազան է՝ ոչ միայն բիբլիական առումով, այլ նաև ազգային գիտակցության մեջ։
Նա հայոց գերբի գագաթն է։ Նա մեր բանաստեղծության ու գեղանկարչության գլխավոր կերպարն է։ Նա մեր պապերի տապանաքարն է, մեր ապագայի ուղեցույցը։
Քանի դեռ կա Արարատ՝ մենք գիտենք՝ ով ենք։ Քանի դեռ նրան նայում ենք ցավով, նշանակում է՝ դեռ չենք հրաժարվել մեզնից։
Վերջին ժամանակներում հայաստանյան բարձրաստիճան պաշտոնյաները սկսել են բացեիբաց հայտարարություններ անել՝ թե իբր «Արարատը մերը չէ», թե «պետք է հրաժարվել անցյալի մոլորություններից»։
Սա պարզապես դիվանագիտական խոսք չէ։ Սա ծրագրավորված հարված է՝ ազգային ենթագիտակցության նկատմամբ։ Սա լեգիտիմացնում է մեր կորուստները՝ մեզ դարձնելով համաձայն մի կորուստի, որ երբեք չենք ընդունել։
Երբ իշխանությունը ասում է՝ «հրաժարվում ենք», նա չի հայտնում իր անձնական կարծիքը։ Նա ստորագրում է մի փաստաթուղթ, որի տակ դնում է ամբողջ ազգի անունը։
Բայց մենք թույլ չենք տվել նրան դա։
Ցեղասպանությունը մեզնից խլեց աշխարհագրություն։ Բայց նա չկարողացավ մեզնից խլել Արարատը։ Իսկ հիմա, երբ մեր իսկ իշխանությունն ասում է՝ «հրաժարվենք», նա փաստացի ավարտում է այն, ինչ սկսեց դահիճը։
Քանի դեռ Արարատը մերն է գոնե զգացումով, մենք կանգուն ենք։ Երբ հրաժարվում ենք նրանից նույնիսկ մտածողության մակարդակում՝ մենք արդեն ընկել ենք։ Ու ոչ ոք այլևս չի խղճա մի ազգի, որը ինքն է իրեն բացում վերքերից։
Բայց մենք՝ ժողովուրդը, չենք տվել մանդատ՝ հրաժարվելու մեր հիշողությունից։ Չենք ստորագրել լռությամբ այդ խեղված միտքը։
Մենք գիտենք՝ կառավարությունները անցողիկ են։ Բայց Արարատը հավերժ է։ Ու մենք էլ հավերժ ենք, քանի դեռ ապրում է մեր մեջ Արարատը։
Թող հայտարարեն՝ իրենց սրտում այլևս տեղ չկա Արարատի համար։ Մենք կդառնանք նրա լեռները։ Մենք կդառնանք նրա ձյունը։ Մենք կդառնանք նրա լռությունը։ Բայց երբ պետք լինի՝ կխոսենք։
Ով հրաժարվում է Արարատից՝ նա հրաժարվում է իր հողից, իր հիշողությունից, իր արյունից։ Նա չի կարող խոսել հայի անունից։ Նա չի կարող խոսել իմ անունից։ Քո անունից։ Մեր պապերի անունից։
Մենք չենք կարող փոխել քարտեզները։ Բայց մենք պարտավոր ենք չփոխել մեր մեջ Արարատի տեղը։
Նա թող շարունակ կանգնի այնտեղ՝ հեռվում։ Մեր հույսի գագաթին։ Մեր ցավի ստորոտին։ Եվ մեր աչքերում՝ ամեն օր, ամեն գիշեր, դառնա մի լուռ հիշեցում՝ որ հայ ենք։ Եվ դեռ կենդանի։
Հ.Գ.
Հիշիր՝ քո ձայնը կարևորը է, քո ցավը՝ սրբազանը, և քո հավատը՝ անպարտելի։ Աստված պահապան լինի քեզ ու մեր Արարատին։

Արիս Քարամյան

Լոս Անջելես

Այս նյութը դիտել են - 101 անգամ